Bus Rapid Transit – masowa mobilność nowoczesnych miast

Szybkie i częste połączenia autobusowe w centrach miast to jeden z najbardziej wydajnych systemów transportu publicznego na świecie. Wysoka pojemność pasażerska, skuteczność, elastyczność i przyjazność dla środowiska to tylko niektóre z zalet tego systemu. BRT jest idealnym rozwiązaniem dla miast, które nie dysponują infrastrukturą dla pojazdów szynowych, takich jak tramwaje czy metro, a chcą zapewnić swoim mieszkańcom szybki, bezpieczny i wygodny transport publiczny. Jak podaje UITP, każdego dnia na całym świecie z tego rozwiązania korzystają nawet 2 miliony pasażerów <link>. 

Bus Rapid Transit (BRT) to system transportu autobusowego, realizowany za pomocą autobusów oraz infrastruktury dla nich przeznaczonej. To innowacyjne rozwiązanie zaprojektowane szczególnie dla dużych aglomeracji, które chcą na szeroką skalę poprawić jakość transportu publicznego i ułatwić codzienne życie mieszkańców. Innymi słowy, BRT to specjalna linia autobusowa, która przecina miasto po wydzielonej jezdni, obsługiwana przez nowoczesne autobusy, kursujące co kilka minut. W odróżnieniu od zwykłej komunikacji autobusowej, BRT posiada dedykowaną infrastrukturę przystankową, z podestami na poziomie podłogi i wyróżniającymi ją oznaczeniami. Autobusy korzystają z wyznaczonych stacji, które są odpowiednio przystosowane, a trasy są starannie zaplanowane.  

Idea jego funkcjonowania mieści się w kilku kluczowych hasłach: 

MASOWOŚĆ 
Systemy BRT w samym swoim założeniu powstały po to, by móc obsłużyć jak największą liczbę pasażerów w jak najkrótszym czasie, a co więcej – w sposób płynny i bez zakłóceń. Dlatego właśnie w takich systemach wykorzystywane są najczęściej autobusy o dużej pojemności pasażerskiej, m.in. dwuprzegubowe pojazdy o 24 m długości, które pomieszczą za jednym razem nawet 300 pasażerów. Przykład: w samym Istambule (Turcja) z BRT korzysta 750 tys. pasażerów dziennie. W stolicy Meksyku liczba ta sięga nawet 900 tys.

CZAS
Autobusy poruszają się po specjalnych pasach, a niekiedy całych wydzielonych trasach, co oznacza, że nie są zatrzymywane przez ruch uliczny. Ponadto, system ten wykorzystuje innowacyjne rozwiązania technologiczne, takie jak inteligentne sygnalizacje świetlne, dzięki czemu autobusy mogą jeszcze szybciej i jeszcze bezpieczniej poruszać się po swojej ulicy. Ocenia się, że BRT pozwala znacznie zmniejszyć czas podróży osób dojeżdżających do pracy. Badania wykazują, że w Johannesburgu (RPA) użytkownicy BRT podczas codziennych podróży oszczędzają w ten sposób średnio 13 minut każdego dnia, . W Stambule typowy pasażer BRT oszczędza aż 52 minuty dziennie (w skali roku to oszczędność nawet 28 dni)!  

EKONOMIA
Budowa systemu BRT jest znacznie tańsza niż budowa tradycyjnych systemów transportu publicznego, takich jak trakcje tramwajowe czy sieci metra. Ekonomiczna jest również jego eksploatacja, ponieważ nie wymaga tak zaawansowanej obsługi technicznej. Według danych opublikowanych przez władze stolicy Meksyku, miasto ma zaoszczędzić aż 141 mln dolarów w wyniku zredukowania czasu podróży.

ŚRODOWISKO
Korzystanie z systemów BRT realnie wpływa na redukcję emisji zanieczyszczeń. Ich szybkość i skuteczność skłania mieszkańców do porzucenia transportu samochodowego. Dzięki wykorzystywaniu pojazdów o dużej pojemności pasażerskiej, możliwa jest redukcja ogólnej liczby kursujących autobusów. Coraz częściej do obsługiwania takich linii są wykorzystywane pojazdy nisko- lub zeroemisyjne, w tym autobusy elektryczne i trolejbusy.

BEZPIECZEŃSTWO
Wydzielone pasy ruchu, specjalne wyposażenie pojazdów czy zaawansowane systemy zarządzania ruchem drogowym realnie wpływają na poprawę bezpieczeństwa. Badania przeprowadzone w Kurytybie (Brazylia) wykazały, że wprowadzenie systemu BRT spowodowało zmniejszenie liczby wypadków drogowych o 30%. TranMilenio, system szybkiego transportu autobusowego, który obsługuje Bogotę, stolicę Kolumbii, oraz Soachę, jest obsługiwane przez około 2000 autobusów.

Systemy BRT są najczęściej wykorzystywane w metropoliach o milionowych liczbach mieszkańców, szczególnie w krajach gęsto zaludnionych i szybko rozwijających się (Kolumbia, Meksyk, Indie, Chiny). Coraz częściej jednak stanowią inspiracje dla mniejszych miast, które w nieco mniejszej skali mogą korzystać z podobnych rozwiązań, także w Europie. Jednym z największych europejskich systemów BRT jest Cambridgeshire Guided Busway w Wielkiej Brytanii, łączący miasta Cambridge, St. Ives i Huntingdon. Systemy BRT lub funkcjonujące na podobnych zasadach linie pospieszne korzystające z istniejącej infrastruktury są popularne m.in. w Niemczech i korzystają z nich na co dzień Hamburg, Norymberga, Dortmund i Dusseldorf.