Bezemisyjny transport w polskiej Stolicy Innowacji

„Rzeszów – Stolica Innowacji”, to nie tylko hasło promocyjne, wyrażające ambitne aspiracje miasta, ale konsekwentnie realizowana strategia rozwoju. Rozwiązania w zakresie transportu publicznego wdrażane przez władze Rzeszowa są tego doskonałym dowodem.  

Ekologiczne rozwiązania wpisane w DNA miasta 

W 2009 roku blisko 200-tysięczny Rzeszów przyjął Strategię Marki Rzeszów i Program Promocji Miasta Rzeszowa wyznaczające kierunek działań na rzecz dynamicznego rozwoju.  O tym, że miasto staje się jednym z najbardziej innowacyjnych w Polsce, świadczą nowoczesne rozwiązania wprowadzane regularnie w przestrzeni miejskiej. Ich jakość potwierdzają liczne nagrody i wyróżnienia, m.in.: drugie miejsce w rankingu „Miasta dla młodych” Europolis 2019 czy nagroda w kategorii Smart City od 100 tys. do 500 tys. mieszkańców w konkursie Smart City Forum 2017. 

Jednym z takich nowatorskich projektów było wdrożenie taboru elektrycznych autobusów miejskich wraz z infrastrukturą ładowania. W ramach tego przedsięwzięcia na początku 2019 roku na ulice Rzeszowa wyjechało 10 elektrobusów marki Solaris. Całkowicie bezemisyjne w miejscu użytkowania pojazdy zostały przeznaczone do obsługi dwóch popularnych linii miejskich (0A i 0B) o łącznej długości ponad 18 km.  

Rozwiązanie na lata 

Każdy, kto interesuje się elektrycznym transportem miejskim wie, że zakup pojazdów to nie wszystko. W przypadku autobusów elektrycznych kluczowe jest stworzenie wydajnego systemu uzupełniania energii.  

Infrastrukturę ładowania warto zorganizować tak, aby pojazdy nie przerywały kursowania i obsługi pasażerów. Właśnie takie cele przyświecały władzom Rzeszowa, które w ramach jednego projektu zainwestowały nie tylko w autobusy, ale i w ładowarki do ich obsługi. Całość realizacji powierzono Solarisowi. Jakie elementy obejmuje taki system? Jakich prac wymagało zrealizowanie przedsięwzięcia z sukcesem? O tym przeczytacie poniżej.  

Całe zamówienie dla Urzędu Miasta Rzeszów dotyczyło dostawy 10 nowoczesnych autobusów Urbino 12 electric wraz z kompletną infrastrukturą ładowania, tj. projektami, pracami budowlanymi, dostawą urządzeń ładujących, ich montażem i uruchomieniem. Solaris był odpowiedzialny za rozbudowę zajezdni zlokalizowanej na ulicy Lubelskiej oraz budowę stacji szybkiego ładowania mieszczącej się w bezpośrednim sąsiedztwie dworca autobusowego przy ul. Grottgera. 

Efektem realizacji na ul. Lubelskiej jest plac postojowy na 10 autobusów, wyposażony w 10 ładowarek zajezdniowych prądu stałego o mocy 35 kW. Prace obejmowały m.in. przebudowę napowietrznej linii średniego i niskiego napięcia na linię częściowo podziemną oraz skomplikowaną przebudowę sieci  gazowej  średniego  i  wysokiego  ciśnienia. Zamontowano także nowe słupy średniego napięcia oraz stacje transformatorową. Dokonano instalacji kablowych niskiego napięcia pod słupy oświetleniowe oraz słupy zasilające ładowarki autobusowe. Szczególnym wyzwaniem było dostosowanie rozwiązań do przepływającej w pobliżu rzeki Wisłok. W tym celu nasypano umocnienia linii brzegowej, a także zaprojektowano kanalizację nie tylko z wpustami ulicznymi, ale także rzecznymi.  

Budowa stacji szybkiego ładowania przy ul. Grottgera  z uwagi na fakt, że jest to ścisłe centrum miasta – wymagała szeregu zgód konserwatora zabytków. Z tego powodu obudowy masztów i ładowarki zyskały wyjątkowo interesującą stylizację. Końcowy efekt to infrastruktura ładowania złożona z dwóch przyłączy elektrycznych o napięciu 0,4 kV i o długości 70 m, dwóch ładowarek o mocy 300 kW oraz dwóch masztów do ładowania, połączonych z ładowarkami linią prądu stałego.  

Rzeszów zdecydował się na pojazdy przystosowane do częstych i szybkich ładowań, mniej więcej co 25 km. Na masztach autobusów zamontowano więc pantografy odwrócone, które podczas ładowania opuszczają się na dach autobusu i w ciągu kilku minut podczas przerwy na przystanku lub na końcu linii uzupełniają energię w bateriach. Urbino 12 electric, które trafiły do Rzeszowa, zostały także wyposażone we wtyczkę plug-in do uzupełniania energii w czasie dłuższego postoju za pomocą ładowarek zajezdniowych.   

Realizacja tego złożonego projektu trwała kilkanaście miesięcy.  Efektem jest nowoczesny i w pełni ekologiczny system obsługi dwóch linii autobusowych, który będąc integralną częścią całości transportu publicznego, z powodzeniem służy mieszkańcom Rzeszowa.  

Apetyt rośnie w miarę jedzenia

To jednak nie koniec zielonej transformacji transportu publicznego w Rzeszowie. W najbliższym czasie władze miasta planują dalsze inwestycje. Do końca 2023 roku po mieście ma jeździć 130 nowych pojazdów, z czego 90 sztuk mają stanowić autobusy nisko- i zeroemisyjne: elektryczne, gazowe lub hybrydowe. Ponadto, już od 2015 roku w Rzeszowie funkcjonuje Rzeszowski Inteligentny System Transportowy, który odpowiada za zarządzanie transportem publicznym, dynamiczną informację pasażerską, Rzeszowską Kartą Miejską oraz obszarowe sterowanie ruchem drogowym. Za to rozwiązanie miastu przyznano główną nagrodę w kategorii Najlepszy Światowy Projekt Transformacji Cyfrowej w międzynarodowym konkursie GLOTEL 2017. Jako uzupełnienie tego systemu Rzeszów, jako pierwszy w Polsce, w 2020 roku wdrożył technologię Sitraffic Stream, dzięki której możliwe jest stworzenie tzw. zielonej fali dla pojazdów uprzywilejowanych oraz autobusów miejskich.  

Warto śledzić działania Rzeszowa i inspirować się nowoczesnymi rozwiązaniami Podkarpacia, nie tylko w obszarze zrównoważonego systemu transportu publicznego.  

___

Opisany powyżej projekt Rzeszowa to jedno z zamówień typu turnkey, czyli kompleksowego przedsięwzięcia, realizowanego przez jednego wykonawcę. Więcej o specyfice tego typu rozwiązań przeczytacie tutaj. Polecamy również artykuł „Rozwiązania pod klucz: Bruksela” , w którym przedstawiliśmy realizację dla stolicy Belgii.